Het heet blijkbaar geen onderwijskunde meer. Of heb ik iets gemist?
In een artikel van hoogleraar onderwijskunde Monique Volman las ik dat het tegenwoordig bon ton is om onderwijskunde om te dopen tot onderwijswetenschappen. Onderwijs-wetenschappen? Daar kunnen we lang over bakkeleien. Onderzoeken die zouden aantonen dat bepaalde methodieken in het onderwijs effectiever zouden zijn dan andere, heb ik altijd met enige achterdocht bestudeerd.
Anders dan in exacte wetenschappen is het in onderwijsonderzoek heel moeilijk leersituaties met elkaar te vergelijken. Zo is er bijvoorbeeld veel studie verricht naar de effectiviteit van samenwerkend leren. Voor iedereen die daar ervaring mee heeft zal duidelijk zijn dat vergelijkend onderzoek daar naar doen, allerlei valkuilen kent. Zijn vergelijkbare groepen gevormd? Is de kwaliteit van de begeleidend docent niet tenminste van zoveel belang voor het leereffect als de gekozen leerstrategie? Is er gekeken naar voorkennis en achtergrond van leerlingen? Het gedrag van een of enkele leerlingen kan een wereld van verschil maken voor het (klassikale) leereffect. Hattie heeft in zijn populaire boek ‘Visible Learning’ geprobeerd dat allemaal mee te nemen door een groot aantal onderzoeken met elkaar te vergelijken. En dan nog moet je zijn bevindingen lezen als voorzichtige aanwijzingen voor wat verstandig zou kunnen zijn om te doen. In die zin is het geen ‘harde’ wetenschap.
Ik stel voor dat we het onderwijskunde blijven noemen, en ons er niet voor schamen dat het een praktijkstudie is. De onderwijswetenschap mag zich buigen over de grote ideeën er achter. Prima, ik weet graag vanuit welke visie op leren ik doe wat ik doe. Maar het staat of valt uiteindelijk allemaal weer met de kwaliteit van uitvoering door de docent.
What else is new…