Waarom irriteren de ingezonden brieven in de NRC van Sezgin Cihangir mij zo? Elke keer als er wat mis gaat in het onderwijs is hij er als de kippen bij om op zijn trommel te slaan.
’Het onderwijs is de verkeerde weg ingeslagen. Terug naar directe instructie, weg met alle nieuwlichterij in het reken en taal onderwijs’ klinkt het uit zijn bijles fabriek die schuil gaat achter de opgeblazen naam ’Nederlands Mathematisch Instituut’. Als je denkt dat je dat bent, een mathematisch instituut, verwacht ik toch tenminste wat inhoudelijk argumenten. Wat meer inzicht in de problematiek dan het herhalen van de conclusies van de inspectie. Maar veel meer dan ‘terug naar af’ vloeit er niet uit zijn pen.
Met het denken en de principes achter het nieuwe rekenonderwijs is niets mis. Het Freudenthal Instituut kan geen dommigheid verweten worden. Kinderen nemen de realiteit waar, geen abstracte vraagstukken. Bouwen op wat kinderen kunnen voelen en zien is een uitsteken vertrekpunt van leren. Daar is (nog) geen wiskunde voor nodig. Waar het mis gaat is bij de eenzijdige doorvoering van die inzichten. Bij leren gaat het zelden om één weg één waarheid. Juist de docent die meer doet dan blindelings één methode volgen, maar zijn strategie steeds weer weet aan te passen aan zijn leerlingen en leerdoelen is de vakman.
Onderwijs verbeteren? Het blijven roepen om het oude vertrouwde directe instructie van Cihangir en zijn clubje Red het Onderwijs met bekende achteruit kijkers als Kirschner en van Haperen in de gelederen, zal ons niet verder brengen. Hun blinde cognitivisme past in de trend van de school een productie bedrijf te maken met een zorgvuldig gecalculeerde input en opbrengst.
Onderwijskunde is geen exacte wetenschap. Nooit geweest ook. Goed onderwijzen betekent op basis van wat we nu denken dat leren is, steeds weer zoeken naar wat het beste past. Daar hebben we heel goede docenten voor nodig. Docenten die niet alleen maar doen wat in de methode staat, maar die dat wat ze op de lerarenopleiding geleerd hebben, flexibel kunnen toepassen. Daar zou best wat maar aandacht mogen zijn voor up to date kennis over leren. Bijvoorbeeld over wat betekenis doet voor motivatie en hoe je dat omzet in goed (reken) onderwijs.
De bijdrage van Cihangir c.s. aan het debat helpt niet. Van nee roepen vanaf de zijlijn wordt het onderwijs niet beter. Vroeger was het beter? Alsof de tijden niet ingrijpend zijn veranderd. Niemand durft met enig gezag te voorspellen wat de wereld van 2050 zal vragen van de leerlingen van nu. Nou ja, één uitspraak durf ik wel aan. Dat we mensen nodig hebben die heel helder kunnen denken en niet blind methodes volgen.
Wiskunde is iets anders dan rekenen. Misschien dat meneer Cihangir daar Freudenthal nog even op kan nalezen. Daarna lees ik zijn bijdrage graag.